HEMMY VAN REENEN
ERMELO
Het Nationaal Blindenmuseum in Ermelo, dat eigenlijk een zaal is bij de Christelijke Blindenbibliotheek in Ermelo, is totaal anders dan alle 'normale' musea. Bezoekers mogen aan alles voelen.
Het nieuwe Nationaal Blindenmuseum, dat sinds 1 december open is, toont dat de wereld van blinde mensen essentieel anders is dan die van ziende mensen. Alle objecten in het museum lijken nogal rommelig te zijn opgesteld, maar dat blijkt bij dit museum te horen. De aankleding is een logisch gevolg van het feit dat het personeel blind is.
Drie behulpzame medewerkers verwelkomen bij de ingang de gasten. Koffie en koekjes worden gehaald en de rondleiding kan beginnen. Alles op de tast, want de suppoosten zijn blind of slechtziend.
Gasten lopen in het Nationaal Blindenmuseum niet zelfstandig langs de collectie om rond te kijken. Nee, in dit museum stellen de bezoekers vragen en ze benoemen attributen die in de kasten staan. Vervolgens geeft het personeel uitleg. De suppoosten pakken machines, spellen en brailleboeken en demonstreren hoe alles werkt. Ze vertellen welke geschiedenis er achter schuilgaat. Een rondleiding op maat. Bezoekers voelen aan attributen en ervaren hoe de wereld van blinden is.
,,Het heeft lang geduurd, maar nu is het museum er dan toch,'' verzucht initiatiefnemer van het eerste uur Loek Meijer (73). Hij is blind en dus ervaringsdeskundige.
Al in 1983 had oud-bestuurslid Cor van den Brink van de Nederlandse Blindenbond het plan opgevat een Nationaal Blindenmuseum te beginnen, maar het is nooit van de grond gekomen. ,,De collectie heeft 36 jaar een onzichtbaar bestaan gehad. We vonden nergens onderdak'', verduidelijkt Meijer
Maar nu is daar verandering in gekomen. De Christelijke Blindenbibliotheek (CBB) in Ermelo heeft het blindenmuseum een ruimte ter beschikking gesteld. De expositieruimte bestaat uit één langwerpige kamer. Gestapelde verhuisdozen staan her en der in het vertrek. Spullen staan of hangen scheef, tot aan de planken in de kasten toe. De presentatie wijkt erg af van normale musea. Maar dat scheve is juist een kenmerkend element van dit museum, merken de bezoekers al snel. Het hoort erbij.
De rommelige indruk wordt door de blinde medewerkers heel anders ervaren. Zij weten precies waar alles staat. Elk boek, elk spel, elke computer heeft zijn eigen plek. Voor de kijkende bezoekers lijkt het ietwat ongeorganiseerd.
Welkom in de wereld van de blinden. Hier is het belangrijk wáár een voorwerp staat. Hier is het niet belangrijk hóe het voorwerp staat, schuin of recht.
De gasten kijken naar de kasten en mogen voorwerpen benoemen, waarover de suppoosten vervolgens verhalen vertellen. Een voetbal springt in het oog. Suppoost Hennie Halfwerk legt uit: ,,Het is een bal met belletjes. Daardoor hoor je hem door de zaal rollen. Goalball heet het spel, dat in competitieverband wordt gespeeld in de hele wereld. Ik heb in 1984 meegedaan aan de Paralympics in New York met het Nederlands team.''
Haar collega Remco Aardenberg (moet zijn: Aaldenberg - LFM), die wel een beetje kan zien, reikt haar een blindenweegschaal aan. De bezoeker mag op de weegschaal plaatsnemen en duwt met zijn voet een knop in, waarna de wijzer zichzelf vergrendelt. Met de vingertoppen kan vervolgens het gewicht worden afgelezen in het schermpje.
,,Dit is een kubusplank'', vertelt Hennie. ,,Daar heb ik als kind mee leren rekenen. Vierkante blokjes met braillepunten leg je op een rij in deze bak. De cijfers vormen samen een optelsom. In Nederland bestonden verschillende rekenmethodes voor blinden. Loek heeft rekenen geleerd met het Graafs rekenbord. Dat is een ander systeem, met andere tekens.''
De blinden in het Nationaal Blindenmuseum vertellen aanstekelijk. Braillegeschriften worden bevoeld, spellen en computers aan het werk gezet. Halfweg (moet zijn: Halfwerk - LFM): ,,Blinden willen aan alles volwaardig meedoen in de wereld. Dat lukt vaak wel, maar het gaat soms wat langzamer. Een verhaal op papier zetten door met de pen braillepuntjes in te tikken, kon wel dagen duren. Met de brailletypemachine ging het al een stuk vlotter. Toen rond 1990 de computer kwam, met een eigen brailleleesregel, ging alles opeens nog veel makkelijker. Tegenwoordig zijn er reliëfprinters, waardoor het nog sneller gaat.''
Regelmatig laten de suppoosten van het Nationaal Blindenmuseum een handleiding op de grond vallen of kunnen ze dingen niet vinden, maar met een ijzeren geduld en vrolijke opgewektheid pakken ze telkens de draad weer op. Het wordt de bezoeker duidelijk: de wereld van blinden is er een met eigen werkwijzen en gebruiken. Het Nationaal Blindenmuseum laat de kijkers kennismaken met dit andere universum.
nationaalblindenmuseum.nl.
Bezoeken kan alleen op afspraak, via
info@nationaalblindenmuseum.nl of
telefoonnummer 0630022688.
terug naar het overzicht van de jaarstukken
terug naar de beginpagina van de website